Nếu bạn đang có kế hoạch du lịch Đà Nẵng, đừng quên ghé thăm bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng – nơi hội tụ tinh hoa nghệ thuật và văn hóa của vương quốc Chăm Pa cổ xưa. Không chỉ đơn thuần là một bảo tàng trưng bày hiện vật, nơi đây còn là kho tàng lịch sử giúp du khách hiểu rõ hơn về thời kỳ huy hoàng của nền văn minh Chăm Pa.
1. Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng nằm ở đâu?
Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng, còn được biết đến với tên gọi Cổ viện Chàm, tọa lạc tại số 02, đường 2 Tháng 9, quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng. Bảo tàng nằm ở vị trí đắc địa, ngay giao lộ giữa đường 2 Tháng 9 và Trưng Nữ Vương, đối diện với Trung tâm Truyền hình Việt Nam tại Đà Nẵng. Đây là khu vực trung tâm, thuận tiện cho cả khách du lịch trong và ngoài nước tìm đến tham quan.
Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng – Nơi lưu giữ tinh hoa văn hóa Chămpa (Ảnh: sưu tầm)
Với tổng diện tích lên tới 6.673m², bảo tàng có không gian rộng lớn, được quy hoạch thành nhiều khu vực khác nhau. Trong đó, khoảng 2.000m² là không gian trưng bày, còn lại là khu lưu trữ các tài liệu, hình ảnh và nghiên cứu khoa học về nền văn hóa Chăm. Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng được xem là nơi lưu giữ bộ sưu tập hiện vật Chăm Pa lớn nhất Việt Nam, mang đến cho du khách cơ hội chiêm ngưỡng những di sản quý báu của nền văn minh Chăm cổ đại.
Nhờ vị trí thuận lợi, du khách có thể kết hợp tham quan bảo tàng với các điểm du lịch lân cận, giúp hành trình khám phá Đà Nẵng trở nên thú vị và trọn vẹn hơn.
2. Giá vé tham quan bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng
Giá vé tham quan bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng là một trong những thông tin được nhiều du khách quan tâm. Dưới đây là bảng giá vé mới nhất và chi tiết về các dịch vụ kèm theo:
- Người lớn: 60.000 VNĐ/người/lượt
- Sinh viên: 10.000 VNĐ/người/lượt
- Trẻ em dưới 6 tuổi: Miễn phí
Bảo tàng cũng áp dụng chính sách miễn, giảm vé cho một số đối tượng đặc biệt, bao gồm học sinh, sinh viên thuộc diện chính sách, người cao tuổi, người khuyết tật, hoặc khách tham quan theo đoàn lớn (cần liên hệ trước với bảo tàng để biết thêm chi tiết).
Bảo tàng mở cửa từ 7h00 đến 17h00 hằng ngày, bao gồm cả cuối tuần và ngày lễ. Thời gian tham quan lý tưởng nhất là vào buổi sáng hoặc đầu giờ chiều để du khách có đủ thời gian khám phá các khu trưng bày mà không bị vội vàng.
Không gian trưng bày cổ kính, tái hiện nghệ thuật điêu khắc Chăm độc đáo (Ảnh: sưu tầm)
Để giúp du khách có trải nghiệm tham quan trọn vẹn, bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng cung cấp 2 loại dịch vụ thuyết minh, bao gồm thuyết minh tự động (Audio Guide) và hướng dẫn viên trực tiếp.
- Thuyết minh tự động (Audio Guide) miễn phí:
Du khách có thể nghe thông tin từ các hiện vật trưng bày tại bảo tàng bằng hệ thống thuyết minh tự động với các bước đơn giản sau:
Bước 1: Kết nối wifi miễn phí của bảo tàng
Bước 2: Truy cập website: https://chamaudio.com
- Dịch vụ hướng dẫn viên trực tiếp:
Dịch vụ hướng dẫn viên trực tiếp phù hợp với những đoàn khách muốn có trải nghiệm sâu hơn. Dịch vụ này áp dụng cho đoàn từ 5 người trở lên với các ngôn ngữ tiếng Việt, tiếng Anh và tiếng Pháp. Du khách có thể đăng ký tại quầy lễ tân trước 10h00 vào buổi sáng và trước 16h00 vào buổi chiều. Riêng với đoàn cần hướng dẫn viên tiếng Anh hoặc tiếng Pháp, cần đặt lịch trước ít nhất 3 ngày.
Để tiết kiệm chi phí khi tham quan bảo tàng, du khách nên đi theo nhóm lớn để có thể chia sẻ chi phí hướng dẫn viên hoặc tận dụng hệ thống Audio Guide miễn phí. Ngoài ra, lựa chọn thời gian tham quan vào buổi sáng hoặc đầu giờ chiều cũng giúp tránh đông đúc và có trải nghiệm tốt hơn. Với mức giá hợp lý và nhiều tiện ích hỗ trợ, Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng là điểm đến không thể bỏ qua dành cho những ai muốn tìm hiểu về nền văn minh Chăm Pa cổ đại.
3. Lịch sử bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng
Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng chính thức được xây dựng vào năm 1915, nhưng tiền đề cho sự ra đời của bảo tàng đã được đặt nền móng từ nhiều năm trước đó. Cụ thể, vào cuối thế kỷ XIX, một nhóm các nhà khảo cổ người Pháp, đặc biệt là những thành viên của Trường Viễn Đông Bác Cổ (EFEO), đã bắt đầu thu thập và nghiên cứu các tác phẩm điêu khắc của nền văn minh Chăm Pa.
Những hiện vật được tìm thấy được tập trung tại một địa điểm khi ấy gọi là công viên Tourane. Chính từ đây, ý tưởng xây dựng một bảo tàng chuyên biệt để bảo tồn và trưng bày các di sản quý giá của nền văn hóa Chăm Pa đã được hình thành.
- Năm 1915: Bảo tàng chính thức được khởi công xây dựng.
- Năm 1916: Công trình về cơ bản đã hoàn thành.
- Năm 1919: Bảo tàng chính thức mở cửa đón khách tham quan.
- Năm 1930: Lần mở rộng đầu tiên được thực hiện nhằm đáp ứng nhu cầu trưng bày do số lượng hiện vật khai quật tăng lên đáng kể. Đồng thời, bảo tàng cũng sắp xếp lại hành trình tham quan theo từng khu vực địa lý – cách bố trí này vẫn được duy trì cho đến ngày nay.
- Năm 2002: Tiến hành lần mở rộng thứ hai, bổ sung thêm không gian trưng bày, kho lưu trữ, xưởng phục chế, cùng với các phòng làm việc và nghiên cứu chuyên sâu.
- Năm 2011: Bảo tàng Điêu khắc Chăm được xếp vào danh sách bảo tàng hạng 1 của Việt Nam, ghi nhận những đóng góp quan trọng trong công tác bảo tồn di sản văn hóa Chăm Pa.
- Năm 2016: Chính quyền thành phố Đà Nẵng tiến hành trùng tu và nâng cấp các tòa nhà cũng như phòng trưng bày, tuy nhiên vẫn giữ nguyên phong cách kiến trúc đặc trưng ban đầu.
- Năm 2023: Bảo tàng vinh dự nhận bằng xếp hạng di tích lịch sử cấp thành phố, khẳng định giá trị văn hóa và lịch sử đặc biệt của mình.
- Năm 2025: Bảo tàng triển khai thí điểm chương trình tham quan bằng công nghệ thực tế ảo quét 3 chiều, mang đến trải nghiệm mới mẻ và sinh động cho du khách.
4. Có gì tại bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng?
Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng là điểm đến văn hóa và lịch sử quan trọng, thu hút du khách trong và ngoài nước bởi kiến trúc độc đáo và bộ sưu tập hiện vật quý giá.
4.1. Kiến trúc độc đáo của Bảo tàng Điêu khắc Chăm
Được thiết kế bởi hai kiến trúc sư người Pháp, Delaval và Auclair, theo gợi ý của Henri Parmentier, Chủ nhiệm Khoa Khảo cổ của Viện Viễn Đông Bác Cổ (EFEO), bảo tàng kết hợp hài hòa giữa phong cách kiến trúc Gothic châu Âu và các đường nét của đền tháp Chăm Pa. Mặt tiền bảo tàng mang dáng dấp kiến trúc Gothic, với mái vòm cong và đầu nhọn, tạo nên sự nổi bật giữa lòng thành phố.
Kiến trúc Pháp cổ kết hợp cùng nghệ thuật Chăm tại bảo tàng độc đáo bậc nhất Việt Nam (Ảnh: sưu tầm)
Các gian phòng được thiết kế mở với nhiều cửa sổ, tận dụng ánh sáng tự nhiên để chiếu sáng các khu trưng bày. Khuôn viên bảo tàng mang đến bầu không khí cổ kính, với tường vàng phủ rêu phong và những giàn hoa sứ trắng tinh khôi.
4.2. Các phòng trưng bày và hiện vật
Bảo tàng hiện lưu giữ hơn 2.000 hiện vật, trong đó khoảng 500 được trưng bày, số còn lại được bảo quản trong kho. Các tác phẩm điêu khắc chủ yếu được chế tác từ sa thạch, đất nung và đồng, có niên đại từ thế kỷ VII đến thế kỷ XV, phản ánh đời sống văn hóa, tâm linh và tín ngưỡng của người Chăm Pa.
Tượng thần Shiva – Một trong những tác phẩm điêu khắc tinh xảo nhất của nghệ thuật Chăm (Ảnh: sưu tầm)
Nội dung các tác phẩm đa dạng, từ việc miêu tả các vị thần trong Ấn Độ giáo như thần Shiva, thần rắn Naga, nữ thần Laksmi, đến những hình ảnh gần gũi với đời sống thường nhật. Các hiện vật được sắp xếp theo khu vực địa lý nơi chúng được phát hiện, như Trà Kiệu, Tháp Mẫm, Mỹ Sơn, Quảng Trị, Quảng Nam, Quảng Ngãi, giúp du khách dễ dàng theo dõi và nhận biết đặc trưng kiến trúc Chăm của từng vùng.
4.3. Chiêm ngưỡng bảo vật quốc gia
Tính đến cuối năm 2024, Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng đang lưu giữ tổng cộng 12 bảo vật quốc gia. Trong đợt công nhận bảo vật quốc gia lần thứ 13, Thủ tướng Chính phủ đã bổ sung thêm 3 hiện vật vào danh sách này, nâng tổng số bảo vật tại bảo tàng từ 9 lên 12. Những hiện vật này không chỉ có giá trị nghệ thuật đặc biệt mà còn là nguồn tư liệu quan trọng giúp nghiên cứu và bảo tồn di sản văn hóa Chăm Pa.
Những tác phẩm điêu khắc Chăm cổ tại bảo tàng, minh chứng cho nền văn minh rực rỡ (Ảnh: sưu tầm)
Danh sách 12 bảo vật quốc gia hiện nay gồm Đài thờ Trà Kiệu (thế kỷ VII-VIII, xuất xứ Quảng Nam), Đài thờ Mỹ Sơn E1 (thế kỷ VII-VIII, Quảng Nam), Tượng Bồ tát Tara (cuối thế kỷ IX – đầu thế kỷ X, Quảng Nam), Đài thờ Đồng Dương (cuối thế kỷ IX – đầu thế kỷ X, Quảng Nam), Tượng thần Ganesha (thế kỷ VII, Quảng Nam), Tượng Gajasimha (thế kỷ XII, Bình Định), Phù điêu Apsara (thế kỷ X, Quảng Nam), Tượng thần Shiva (thế kỷ VIII, Quảng Nam), Phù điêu Đản sinh Brahma (thế kỷ VII-VIII, Quảng Nam), Phù điêu Shiva múa Phong Lệ (thế kỷ X, Đà Nẵng), Phù điêu Uma Chánh Lộ (thế kỷ XI, Quảng Ngãi) và Tượng Rồng Tháp Mẫm (thế kỷ XII-XIII, Bình Định).
Những bảo vật này phản ánh rõ nét nghệ thuật điêu khắc Chăm Pa, với những hình tượng liên quan đến tín ngưỡng Ấn Độ giáo như thần Shiva, nữ thần Uma, thần Ganesha hay các phù điêu Apsara. Ngoài giá trị nghệ thuật, các tác phẩm còn cung cấp thông tin quý giá về tôn giáo, phong tục và đời sống của người Chăm trong quá khứ. Với việc được công nhận là bảo vật quốc gia, những hiện vật này đang được bảo quản và trưng bày một cách đặc biệt nhằm phục vụ công tác nghiên cứu và giúp công chúng hiểu rõ hơn về nền văn minh Chăm Pa rực rỡ.
5. Những lưu ý khi tham quan Bảo tàng Điêu khắc Chăm
Để chuyến tham quan Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng diễn ra thuận lợi, du khách cần lưu ý những điều sau:
- Không chạm tay vào hiện vật, không leo trèo hoặc ngồi lên bục trưng bày.
- Không mang hành lý cồng kềnh vào bảo tàng; hành lý xách tay trên 3kg cần gửi tại quầy giữ đồ.
- Giữ vệ sinh chung, không xả rác trong khuôn viên bảo tàng.
- Không mang theo chất nổ, chất dễ cháy hoặc vật dụng nguy hiểm.
- Ăn mặc gọn gàng, lịch sự khi tham quan.
Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng không chỉ là nơi lưu giữ tinh hoa nghệ thuật Chăm Pa mà còn là cánh cửa mở ra hành trình khám phá một nền văn minh rực rỡ. Đến đây, mỗi bước chân không chỉ là một chuyến tham quan, mà còn là sự kết nối giữa quá khứ và hiện tại, để ta thêm trân quý những giá trị văn hóa trường tồn theo thời gian.
